Voor professionals

Kortetermijnresultaten van vroege intensieve neurorevalidatie voor langdurige bewustzijnsstoornissen: een prospectieve cohortstudie

Driessen, D. M., Utens, C. M., Ribbers, G. M., van Erp, W. S., & Heijenbrok-Kal, M. H. (2024)

Abstract

Achtergrond
Vooruitgang in de medische zorg heeft de overleving van mensen met ernstig hersenletsel verhoogd en daarmee is het aantal overlevenden met langdurige bewustzijnsstoornissen (PDOC) toegenomen. In de literatuur wordt vroege intensieve neurorevalidatie (EIN) voor mensen met PDOC aanbevolen om de best mogelijke resultaten te bereiken.

Doelstellingen
Het evalueren van de frequentie en mate van bewustzijnsherstel, mortaliteit, complicaties, pijn en ongemak, en medicatie tijdens een landelijk EIN-programma bij mensen met PDOC na niet-aangeboren hersenletsel. We veronderstelden dat het bewustzijnsniveau bij de helft van de mensen met PDOC zou verbeteren.

Methoden
Prospectieve cohortstudie. Mensen met PDOC van 16 jaar en ouder die waren opgenomen op de EIN-afdeling gecentraliseerd in één revalidatiecentrum in Nederland (Libra Revalidatie & Audiologie) werden geïncludeerd. Het EIN levert een subacuut medisch niveau van zorg en revalidatie voor een maximale duur van 14 weken. De uitkomstmaten waren bewustzijnsniveau (CRS-R), mortaliteit, aantal complicaties, medicatie en pijn/ongemak (NCS-R).

Resultaten
Van de 104 geïncludeerde mensen kwam 68% tijdens EIN in een minimale bewustzijnstoestand met commandovolging of hoger en 44% kwam weer bij bewustzijn. De mortaliteit tijdens EIN was 6 % en 50 % van de sterfgevallen volgde op een beslissing om geen behandeling te ondergaan of de levensverlengende behandeling stop te zetten. Bijna alle deelnemers hadden minstens 1 medische complicatie, wat leidde tot heropname in het ziekenhuis voor 30%. 73% vertoonde geen pijn of ongemak. Tijdens EIN werden cardiovasculaire medicatie en pijnstillers met 15% verminderd.

Conclusies
Tijdens het EIN-programma herwon een groot percentage van de mensen met PDOC op zijn minst een minimale bewustzijnstoestand of zelfs bewustzijn. Deze uitkomsten en de frequente medische complicaties bij deze mensen suggereren dat intensieve gespecialiseerde zorg moet worden aangeboden aan alle mensen met PDOC. De resultaten van deze studie kunnen gezondheidswerkers helpen om de families van mensen met PDOC beter te informeren over de kortetermijnprognose van PDOC.