De prevalentie en determinanten van ongepast seksueel gedrag bij mensen met niet-aangeboren hersenletsel in verpleeghuizen.
Kohnen, R.F., Lavrijsen, J., Akkermans, R., Gerritsen, D. & Koopmans, R.
Abstract
Doelstellingen
Het vaststellen van de prevalentie van ongepast seksueel gedrag, gelijktijdig uitdagend gedrag en de determinanten van ongepast seksueel gedrag bij patiënten met niet-aangeboren hersenletsel ≤65 jaar in Nederlandse verpleeghuizen.
Ontwerpen
Cross-sectioneel, observationeel onderzoek op speciale zorgafdelingen voor verworven hersenletsel verspreidt zich over het hele land.
Methoden
Verpleeghuizen werden geworven via het landelijk expertisenetwerk voor patiënten met ernstig niet-aangeboren hersenletsel, regionale hersenletselteams en door te zoeken op internet. Patiëntkenmerken werden verzameld door middel van digitale vragenlijsten. Ongepast seksueel gedrag werd beoordeeld met de St. Andrews Sexual Behaviour Assessment, gelijktijdig uitdagend gedrag met de NeuroPsychiatric InventoryNursing Home Version en de Cohen-Mansfield Agitation Inventory, cognitie met het Mini-Mental State Examination en activiteiten van het dagelijks leven met de Disability Rating Scale. Het gebruik van psychofarmaca werd uit het elektronische voorschrijfsysteem gehaald. Associaties tussen determinanten en ongepast seksueel gedrag werden onderzocht met behulp van multilevel multivariate lineaire regressiemodelanalyses. De gegevensverzameling begon in juni 2017 en eindigde in april 2019.
Resultaten
Van de 118 geïncludeerde patiënten vertoonde 38,1% een of meer ongepaste seksuele gedragingen. Verbale opmerkingen (30,1%) en contactloos gedrag (24,8%) waren de meest voorkomende vormen van ongepast seksueel gedrag. Minder ernstige gedragingen kwamen vaker voor dan ernstiger gedrag. De meest voorkomende gelijktijdige uitdagende gedragingen waren agitatie, agressie en hyperactiviteit. Fysieke agressie werd in verband gebracht met meer ongepast seksueel gedrag. Getrouwd zijn en pijn werden in verband gebracht met minder ongepast seksueel gedrag.
Conclusie
Ongepast seksueel gedrag komt veel voor bij patiënten met niet-aangeboren hersenletsel ≤65 jaar die in verpleeghuizen wonen.
Impact
Ongepast seksueel gedrag kan niet alleen gevolgen hebben voor de patiënten zelf, maar ook voor het verplegend personeel. Inzicht in de omvang, ernst, verloop en daarmee gepaard gaand uitdagend gedrag, seksualiteit en kwaliteit van leven kan richting geven aan het soort interventies en educatie dat nodig is. Het uiteindelijke doel is om passende zorg te ontwikkelen voor deze kwetsbare groep patiënten, met name psychosociale interventies en gepast gebruik van psychofarmaca.
Zoekwoorden
niet-aangeboren hersenletsel, Uitdagend gedrag, Ongewenst seksueel gedrag, Langdurige zorg, Verpleegkundigen/verloskundigen/verpleging, Verpleeghuis, Prevalentie